Sprawy kobiece
Wszystko o cyklu miesiączkowym
Sprawdź jak poszczególne etapy cyklu miesiączkowego wpływają na Twój organizm. Przedstawiamy najważniejsze informacje o miesiączce, hormonach i ich wpływie na samopoczucie kobiet w wieku rozrodczym.
![Cykl miesiączkowy - poszczególne fazy i zmiany poziomu hormonów | Hemorigen femina](/gfx/womens-affairs/2/1.jpg)
Początek cyklu – miesiączka. Trwa zwykle ok. 4 dni3.
![Faza cyklu miesiączkowego - miesiączka | Hemorigen femina](/gfx/womens-affairs/2/2.jpg)
Za początek cyklu, a także rozpoczęcie tzw. fazy pęcherzykowej, uważa się dzień wystąpienia miesiączki. Krwawienie pojawia się w związku ze spadkiem poziomu progesteronu, który następuje, jeżeli w cyklu nie doszło do zapłodnienia. Dzięki temu niezapłodniona komórka jajowa i pozostałości błony śluzowej macicy zostają wydalone.
Prawidłowo przebiegająca miesiączka nie powinna w żaden sposób ograniczać kobiety. Jednak dla wielu pań związana jest ona z pojawieniem się dyskomfortu fizycznego, unikaniem spotkań ze znajomymi czy aktywności fizycznej i seksualnej, a nawet trudnościami z doborem odpowiednich ubrań. Zdarza się również, że kobiety skarżą się na pogorszenie jakości snu. Jeżeli jakiekolwiek objawy pojawiające się w trakcie miesiączki przeszkadzają w normalnym funkcjonowaniu zawsze warto je skonsultować z lekarzem. Ważne jest także, aby w tym czasie dać sobie czas na wypoczynek i relaks8,9,10,11.
W trakcie miesiączki może wzrosnąć też popęd seksualny. Zwiększone przekrwienie narządów płciowych intensyfikuje doznania seksualne. Aby uniknąć zakażeń pochwy i zachować higienę najlepiej stosować w tym czasie prezerwatywy, które dodatkowo spełnią rolę środka antykoncepcyjnego. Pamiętajmy, że zajście w ciążę w czasie miesiączki jest mało prawdopodobne, ale możliwe7.
W czasie cyklu miesiączkowego stwierdza się zmiany temperatury ciała mierzonej w godzinach porannych. Temperatura ciała w tej fazie cyklu powinna wynosić ok 36,6°C3.
Pierwsza połowa cyklu - faza pęcherzykowa (9 dni) i jajeczkowanie (1 dzień)3.
![Faza cyklu miesiączkowego - faza pęcherzykowa i jajeczkowanie | Hemorigen femina](/gfx/womens-affairs/2/3.jpg)
Od pierwszego dnia miesiączki do jajeczkowania hormony mają największy wpływ na nastrój kobiety.
Estrogeny powodują wzrost poziomu serotoniny, ważnego neuroprzekaźnika, który odpowiada za poprawę nastroju12. Zwykle w pierwszej fazie cyklu kobiety czują się piękniejsze i seksowniejsze13. W okresie poprzedzającym jajeczkowanie i w czasie jego trwania wzrasta znacznie zainteresowanie seksem, zwiększa się także wydzielanie feromonów, które przyciągają partnera7. W tym czasie poprawia się także pamięć, koncentracja i koordynacja ruchowa, wzrasta kreatywność. Zwiększa się poziom energii i chęć działania5,7. W macicy następuje w tym czasie odnowa błony śluzowej3.
Planując miesiąc pracy, bierz pod uwagę swój cykl. Na czas po miesiączce i w trakcie owulacji zaplanuj najwięcej działań, spotkań, w tych terminach wyznaczaj daty zakończenia pracy, ważne egzaminy i inne wyzwania wymagające pełnej dyspozycji fizycznej i intelektualnej8. W czasie cyklu miesiączkowego stwierdza się zmiany temperatury ciała mierzonej w godzinach porannych.
W fazie proliferacyjnej (w pierwszej połowie cyklu) temperatura ciała nie przekracza 37°C, w dniu owulacji temperatura obniża się, a następnego dnia jest podwyższona i przekracza 37°C3. Na pomiarze temperatury opiera się jedna z metod antykoncepcji naturalnej. Wymaga ona wykonywania bardzo precyzyjnych, codziennych pomiarów. Metoda ta nie jest do końca skuteczna (1-2 kobiety na 100 przy jej stosowaniu zachodzą w ciąże). Należy także pamiętać o tym, ze bardzo wiele innych czynników może wpływać na wahania temperatury ciała (infekcje, nadmiar słońca)4.
Lutropina (LH) i Folitropina (FSH) to hormony wydzielane przez przysadkę mózgową wpływające na wydzielanie hormonów płciowych. Podlegają one regulacji zwrotnej - zmniejszenie ilości estrogenów pod koniec pierwszej połowy cyklu powoduje wzrost LH i owulację (uwolnienie komórki jajowej)3.
Druga połowa cyklu - faza ciałka żółtego (14 dni)3.
![Faza cyklu miesiączkowego - faza ciałka żółtego | Hemorigen femina](/gfx/womens-affairs/2/4.jpg)
Po owulacji poziom estrogenów zaczyna spadać, rośnie natomiast poziom progesteronu. Zmniejsza się także wrażliwość macicy na oksytocynę (seks może dostarczać mniej intensywnych doznań)3. Organizm kobiety przygotowuje się do ewentualnej ciąży. W tym czasie kobieta skoncentrowana jest bardziej na sobie, a zainteresowanie seksem znacznie się zmniejsza. Jest to faza wyciszenia. Kobieta potrzebuje więcej wypoczynku i relaksu. Hormony mogą działać jak środki uspokajające.
W tej fazie cyklu może pojawić się zmienność nastrojów7. Błona śluzowa macicy jest już bardzo pogrubiona i przygotowana do zagnieżdżenia zapłodnionej komórki jajowej3.
Jeżeli możesz, najlepiej nie planuj w tym czasie ważnych spotkań czy egzaminów. Daj sobie trochę więcej czasu na relaks8.
w tej fazie cyklu temperatura ciała może być nieznacznie podwyższona3.
Koniec fazy ciałka żółtego - kilka dni przed miesiączką.
![Faza cyklu miesiączkowego - koneic fazy ciałka żółtego | Hemorigen femina](/gfx/womens-affairs/2/5.jpg)
Jeżeli nie dojdzie do zapłodnienia poziom progesteronu spada. Może to powodować pogorszenie nastroju, tkliwość piersi, uczucie zmęczenia, lub zwiększoną potrzebę snu i drażliwość2.
Jest to normalna fizjologiczna reakcja organizmu na zmiany poziomu hormonów. Jeżeli jednak objawy te są tak nasilone, że zaburzają codzienne funkcjonowanie należy skonsultować je z lekarzem.
Kobiety także częściej uskarżają się na jakość swojego snu właśnie w tej fazie cyklu14.
Przed miesiączką – szczególnie jeśli masz wrażliwy organizm – postaraj się nie dokładać sobie nadmiaru zadań8.
Temperatura ciała obniża się na kilka dni przed wystąpieniem miesiączki3.
- A. Śmiech, J.Rabe-Jabłońska, Zaburzenia psychiczne związane z antykoncepcją hormonalną, Psychiatria i Psychologia Kliniczna 2006, nr 6 (3), s. 110-117
- Wendy S. Biggs, Zespół napięcia przedmiesiączkowego i przedmiesiączkowe zaburzenie dysforyczne, www.mp.pl/medycynarodzinna/artykuly/121495,zespol-napiecia-przedmiesiaczkowego-i-przedmiesiaczkowe-zaburzenie-dysforyczne (dostęp 09.06.2017r.)
- W. Z. Traczyk,Fizjologia człowieka w zarysie. PZWL, Warszawa 2015 r.
- Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie wykorzystania Naturalnych Metod Planowania Rodziny do celów antykoncepcyjnych, Ginekologia Polska 2010, nr 81, s. 947-949
- B. Pietrzak i in., Estrogeny stosowane długotrwale: korzyści czy ryzyko, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej (online), 2015; nr 69,s.285-293.
- I. Krupka-Matuszczyk, Zaburzenia snu u kobiet, Sen 2008, Tom 8, nr 2, s. 73–77
- Z. Fronczek,O miesiączce i seksie w tym okresie, www.seksuolog.bydgoszcz.pl/artykul.php?f=okres (dostęp 04.07.2017r.)
- N. Miłuńska, V. Ilnicka, Weź kąpiel w płatkach róż… czyli jak polubić miesiączkę, Natalia Miłuńska&Voca Ilnicka 2010 r.
- Darcie M. et al., What’s normal? Accurately and efficiently assessing menstrual function, Pediatric Annals, 2015; 44 (9): e213–e217, www.mp.pl/pediatria/artykuly-wytyczne/artykuly-przegladowe/139645,dokladna-i-efektywna-ocena-miesiaczkowania,
- Guillermo et al., Female social and sexual intrest across the menstrual cycle: the roles of pain, sleep and hormones, BMC Women's Health 2010, 10:19 , www.biomedcentral.com/1472-6874/10/19
- A. Szarewski, A. von Stenglin, S. Rybowski, Women's attitudes towards monthly bleeding: results of a global population-based survey. The EuropeanJournal of Contraception&Reproductive Health Care, 2012, Aug;17(4):270-283.
- Amin Z, Canli T, Epperson CN,Effect of estrogen-serotonin interactions on mood and cognition,Behavioral and CognitiveNeuroscienceReviews, 2005 Mar;4(1):43-58. (abstarct)
- BaishakhiBairagi, Himadri Pal,behavioral changes during peak fertility od women, JPBS Volume 2 Issue 3 July-Sept., 2012, s. 393-398
- de Zambotti M, Willoughby AR, Sassoon SA, Colrain IM, Baker FC. Menstrual Cycle-Related Variation in Physiological Sleep in Women in the Early Menopausal Transition;The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism 2015 Aug; nr 100(8):2918-26. doi: 10.1210/jc.2015-1844.